-
1 żyć
(-ję, -jesz); viżyć z czegoś — to make a living out of lub from sth, to live by sth
żyć z kimś dobrze/źle — to get along well/badly with sb
* * *ipf.1. (= być żywym) live, be alive; długo/krótko żyć live long/briefly, live a long/short life; niech żyje...! long live...!; jak długo żyję never in my life, in all my born days; ledwie żyć (= być zmęczonym) be dead on one's feet; nie dawać komuś żyć plague sb, make sb's life difficult; żyć nie umierać! that's what you call life!, heaven on earth!; (on/ona) nie żyje! ( okrzyk przerażenia) he's/she's dead!2. (= egzystować w jakichś warunkach) live; żyć w ciągłym strachu live in l. under constant fear; żyć w biedzie live in poverty; żyć o chlebie i wodzie live on bread and water; żyć powietrzem przen. live on air; żyć dla kogoś live (one's life) for sb; żyć czymś be totally absorbed by sth; on żyje robieniem słowników making dictionaries is the very breath of his life; żyć marzeniami live in a dream world; żyć nadzieją live sustained by hope; żyć nerwami live on one's nerves; żyć samotnie live alone; ( z wyboru) keep to oneself; żyć (sobie) jak król l. po królewsku live like a king; żyć swoim życiem be living one's own life; żyć w grzechu live in sin; żyć cudzym kosztem l. na czyjś koszt live off sb, live at sb else's cost; komuś się dobrze/źle żyje sb is well off/badly off; żyć jak u Pana Boga za piecem be as snug as a bug in a rug; żyć z dnia na dzień live from hand to mouth, live from day to day; żyć dniem dzisiejszym live for the day; żyć pełną piersią live one's life to the full; żyć wspomnieniami live sustained by one's memories; teraz wiem, że żyję now I know that I'm alive l. living; nie samym chlebem człowiek żyje man doth not live by bread alone; jak żyjesz? how's life?, how's life treating you?3. (= obcować z kimś) get along ( z kimś with sb); żyć z kimś dobrze/źle get along well/badly with sb, be on good/bad terms with sb; żyć z kimś ( cieleśnie) live with sb; żyć z kimś jak pies z kotem lead a cat-and-dog-life with sb; żyć z kimś na kocią łapę pot. shack up with sb; żyć z kimś na wiarę cohabit with sb; oni nie mogą bez siebie żyć they can't live without each other.4. (= mieszkać, znajdować się) live; żyć w mieście/na wsi live in the city/in the country; żyć pod jednym dachem live under the same roof.5. (= trwać) live, survive, be alive; żyć w czyjejś pamięci live l. survive in sb's memory; żyć w czyichś wspomnieniach be alive in sb's memories.6. (= utrzymywać się) live, make one's living; żyć z pensji live on one's salary; żyć z zasiłków live on the dole; żyć z procentów live on the interest of one's savings; żyć z pracy rąk live by the labor of one's hands; żyć na wysokiej stopie butter both sides of one's bread; live in the lap of luxury; żyć ponad stan live beyond one's means; żyć z ołówkiem w ręku scrimp and scrape, economize; mieć z czego żyć have enough to live on; keep the pot boiling; z czego ona żyje? what does she do for a living?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > żyć
-
2 chleb
m 1. bread U; (bochenek) loaf- świeży/czerstwy chleb fresh/stale bread- bochenek chleba a loaf (of bread)- kromka/pajda chleba a slice/thick slice of bread- kup dwa chleby buy two loaves- skórka (od) chleba the crust- piętka a. przylepka chleba the (end) crust a. heel (of a loaf)- chleb z miodem bread and honey- smarować chleb masłem to butter some bread2. sgt przen. (utrzymanie) bread and butter, livelihood C/U- robić coś dla chleba to do something for money- zarabiać/pracować na chleb to work for one’s living, to earn one’s daily bread- być a. żyć na czyimś/własnym chlebie to live off sb else’s/one’s earnings- wyjechał z kraju za chlebem he left the country to work abroad- odbierać komuś chleb to take the bread out of sb’s mouth3. sgt przen. (praca zarobkowa) work, job- dziennikarski chleb the work of a journalist- nauczycielski chleb the job of teaching4. sgt (zboże) corn- □ biały chleb white bread- chleb pszenny wheat bread- chleb razowy wholemeal bread- chleb chrupki crispbread, diet bread- czarny chleb black bread- chleb żytni rye bread■ chleba i igrzysk bread and circuses- chleb powszedni (jedzenie) one’s daily bread; (środki do życia) one’s daily bread, bread and butter; (codzienna rzecz) quite a normal thing, nothing unusual- lekki chleb (lekka praca) easy money, money for jam a. old rope pot.; euf. (prostytuowanie się) prostitution- łaskawy a. gotowy chleb living on sb’s charity- być u kogoś na łaskawym chlebie to live on sb’s charity- suchy chleb dry bread; przen. a diet of bread and water- ciężki a. trudny kawałek chleba a hard way to earn a living- łamanie chleba Relig. the breaking of bread- łamać z kimś chleb to break bread with sb daw., to be on close terms with sb- być potrzebnym jak chleb to be as vital as the air we breathe- chodzić po proszonym chlebie to lead the life of a beggar; to beg one’s bread daw.- darmo jeść czyjś chleb to live off sb- pójść na swój chleb to start earning one’s own living- żyć o chlebie i wodzie to live on bread and water- chleb go/ich bodzie riches make him/them proud- z niejednego pieca chleb jadł he’s seen quite a few things (in his time); he’s knocked around (the world) a bit pot.- czapką, chlebem i solą ludzie ludzi niewolą przysł. kindness wins hearts- głodnemu chleb na myśli przysł. well, we all know what’s on your mind a. what you’re thinking- kto na ciebie kamieniem, ty na niego chlebem przysł. to turn the other cheek, to answer a. meet insult with kindness- nie samym chlebem żyje człowiek Bibl. man does not live a. one cannot live by bread alone- z tej mąki chleba nie będzie przysł. nothing (good) will come of it* * ** * *miGen. -a ( pieczywo) bread; chleb biały white bread; chleb ciemny l. czarny brown bread; chleb pszenny wheat bread; chleb razowy wholewheat bread; chleb żytni rye bread; czerstwy chleb stale bread; świeży chleb fresh bread; wiejski chleb Br. cob, cobloaf; bochenek chleba loaf of bread; chleb z masłem bread and butter; chleb z szynką bread and ham; kromka chleba slice of bread; skórka od chleba crust; suchy chleb dry bread; chleb powszedni daily bread; lekki chleb easy living; łaskawy chleb charity; rozczyniać l. miesić chleb knead bread; piec chleb bake bread; Chleb Pański l. Eucharystyczny rel. the Eucharist, the Host; chleb i wino rel. bread and wine; łamanie chleba rel. fraction, breaking of the bread; chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj Bibl. give us our daily bread; chleb świętojański bot. ( drzewo) carob ( Caretonia siliqua); ( strąk) carob; Br. t. Saint John's bread; to dla mnie chleb z masłem it's a piece of cake for me; zwykły zjadacz chleba an average mortal; z niejednego pieca chleb jadał he's seen life; żyć o chlebie i wodzie subsist on bread and water; dzielić się z kimś ostatnim kawałkiem chleba share one's last crust with sb; pracować (ciężko) na chleb work hard for one's bread and cheese; robić coś dla chleba do sth to earn a living; odebrać komuś chleb l. pozbawić kogoś chleba take the bread out of sb's mouth; być bez chleba be jobless; wędrować za chlebem seek livelihood; być na cudzym chlebie live on sb's charity; ciężki kawałek chleba hard bread; zarabiać na kawałek chleba earn one's daily bread; chodzić po proszonym chlebie be a beggar; nie jem chleba za darmo I earn my living; nie samym chlebem człowiek żyje man does not live on bread alone; z tej mąki chleba nie będzie it's no use; przyjąć kogoś chlebem i solą greet sb with bread and salt ( according to an old Polish tradition); głodnemu chleb na myśli the tongue always l. ever turns to the aching tooth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chleb
-
3 ży|ć
impf vi 1. (istnieć) to live, to be alive- kierowca żyje, ale pasażer zginął the driver is alive, but the passenger was killed- czy twój dziadek jeszcze żyje? is your grandad still alive?- mój pies żył dwadzieścia lat my dog lived for twenty years- żyli długo i szczęśliwie they lived happily ever after- liście opadły, ale drzewo żyje the leaves have dropped off but the tree is still alive2. (mieszkać) to live- żyć na wsi/w mieście to live in the country/the city- żył zupełnie sam w lesie he lived all alone in the forest- przed wojną w miasteczku żyło 20 tysięcy ludzi before the war the town was inhabited by twenty thousand people- wilki żyją w lesie wolves live in forests- struś jest największym ptakiem, który obecnie żyje na ziemi the ostrich is currently the largest living bird on earth- zwierzęta żyjące w zoo animals living in the zoo- epoka, w której żyjemy the era we are living in- żył w latach 1632-1677 he lived from 1632 to 16773. (bytować) to live- żyć skromnie to live modestly- pogodziliśmy się i odtąd żyjemy jak bracia we made up and we’ve been living like brothers ever since- żyć z kimś dobrze/źle to be on good/bad terms with sb- żyć z kimś w przyjaźni to be on friendly terms with sb- jak długo może żyć bez kobiety? how long could he live without a woman?- żyć życiem artysty to lead the life of an artist- chciał wrócić do domu, żyć zwyczajnym życiem he wanted to get back home to his normal life- żyć z myślistwa/rybołówstwa to live by hunting/fishing4. (trwać) [idea, myśl, pamięć] to live (on)- te wspomnienia wciąż w nim żyją those memories are still alive within him- sława poety będzie żyła wiecznie the poet’s fame will live on■ jak (długo) żyję never in (all) my life- żyje mu się dobrze/źle pot. he has a good/bad life- ledwie żyję I’m more dead than alive- nie dawać komuś żyć to make life hell for sb pot.- niech żyje król/młoda para! long live the king/newly-weds!- żyć czymś to live and breathe sth- żyć jak u Pana Boga za piecem to live a. be in clover- żyć dla kogoś/czegoś to live for sb/sth- żyć jutrem a. przyszłością to live for tomorrow- żyć na czyjś koszt a. czyimś kosztem to live off sb- żyć nad stan to live beyond one’s means- żyć nadzieją to live in hope- żyć na wysokiej stopie to live off the fat of the land- żyć o chlebie i wodzie to live on bread and water- żyć nie umierać this is the life!- żyć własnym a. swoim życiem [osoba] to live one’s own life; [sprawa] to have a life of its own- żyć z dnia na dzień to live from day to day- żyć z kimś to live with sbThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ży|ć
-
4 o
ntO jak Olga — ≈O for Oliver (BRIT), ≈O for Olive (US)
* * *I.on.indecl. ( litera) O, o; O jak Olga O for Olive, O as in Olive.II.o1int.1. ( wyraża zdziwienie) oh; o rety! oh boy!, oh my!; o Boże! oh my God!, o nie! oh no!2. ( wyraża gest wskazywania) look!; o tam! over there!III.o2prep.1. + Acc. l. Loc. (cel myślenia, mówienia, pytania) about; mówić o kimś/czymś talk about sb/sth; myśleć o kimś/czymś think about sb/sth; pytać o kogoś/coś ask about sb/sth; prosić o coś ask for sth; gniewać się o coś be angry about sth, be angry over sth; kłócić się o coś quarrel about sth; przyprawiać kogoś o mdłości make sb sick; być zazdrosnym o kogoś/coś be jealous of sb/sth; oskarżać kogoś o coś accuse sb of sth, charge sb with sth; mieć o czymś pojęcie have an idea of sth; nie mieć zielonego pojęcia o czymś not to have the foggiest l. faintest idea of sth.2. + Acc. (obiekt, na który skierowana jest czynność) against, on; opierać się o kogoś/coś lean against sb/sth; uderzać o coś hit against sth, hit sth; potykać się o coś trip over sth, trip on sth, stumble on sth.3. + Acc. ( różnica wielkości) by; większy o metr one meter longer, longer by one meter; starszy/młodszy o rok one year older/younger.4. + Loc. ( termin) at; o godzinie szóstej at six (o'clock); o północy at midnight; o świcie at dawn.5. + Loc. ( określone cechy) with, of; człowiek o silnych nerwach man with strong nerves; roślina o pięknych kwiatach plant with beautiful flowers; dziewczyna o ujmującym uśmiechu girl with a charming smile; człowiek o dużych wymaganiach demanding person, person of high expectations; chodzić o kulach walk on crutches; chodzić o lasce walk with a stick; chodzić o własnych siłach walk on one's own; żyć o chlebie i wodzie live on bread and water.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > o
-
5 o1
praep. 1. (wskazujące na temat) [rozmowa, rozmawiać, informacja, pogłoski] about- książka o kimś/czymś a book about a. on sb/sth- ustawa o pornografii the law on pornography- o czym jest ten film? what is the film about?- mówić/myśleć o kimś/czymś to talk/think about a. of sb/sth- dyskutować o czymś to discuss sth- zapytać o kogoś/coś to ask about sb/sth- zapytaj kogoś o godzinę/drogę ask somebody the time/way- zapytała go o cenę she asked him about the price- wiedzieć o kimś/czymś to know about sb/sth- nic mi o tym nie wiadomo I know nothing about it- nie zapomnij o jej urodzinach don’t forget (about) her birthday- nie miała pojęcia o poezji she knew nothing about poetry- co sądzisz o tej książce? what do you think of this book?- był przekonany o swojej racji he was convinced he was right- proces o zabójstwo a murder trial- oskarżony o zdradę stanu accused of high treason- martwić się o kogoś/coś to worry about sb/sth- gniewać się o coś to be angry a. cross GB about sth- być zazdrosnym o kogoś/coś to be jealous of sb/sth- o co masz do mnie żal? what have I done to upset you?2. (wskazujące na cel) for- prosić o coś to ask for sth- poproś go o kawałek chleba ask him for a piece of bread- poprosimy go o zmianę decyzji we’ll ask him to change the decision- chciałbym cię o coś poprosić I’d like to ask you something, there’s something I’d like to ask you- dbać o zęby/włosy to care for one’s teeth/hair- dbać o figurę to watch one’s figure a. weight- wystąpić o stypendium to apply for a grant/scholarship- zabiegać o poparcie to seek support- walczyć o przetrwanie to fight for survival- rywalizować o pierwsze miejsce to compete for first place- proszę o spokój! quiet, please!- pasażerów uprasza się o niepalenie passengers are kindly requested not to smoke3. (wskazujące na przedmiot sporu) about, over- kłótnia o coś a quarrel about a. over sth- wojna o granice a war over the borders- sprzeczać się o drobiazgi to quarrel over trifles4. (wskazujące na kontakt fizyczny) on, against- uderzyć głową/kolanem o coś to hit a. bang one’s head/knee on a. against sth- fale uderzały o skały the waves beat against the cliffs- odbijali piłkę o ścianę they were bouncing the ball against the wall- koła stukały o szyny the wheels clattered on the rails- rozerwał marynarkę o gwóźdź he tore his jacket on a nail- oparł drabinę o ścianę he leant the ladder against the wall5. (z określeniami czasu) at- o (godzinie) czwartej at four (o’clock)- o wpół do dziewiątej at half past eight- o świcie/zmroku at dawn/dusk- o północy at midnight- wstał o zwykłej godzinie he got up at his usual hour6. (z określeniami ilości, liczby) by- wzrosnąć/obniżyć się o 10% to rise/fall by 10 per cent- wzrost/spadek zatrudnienia o 2% a two per cent rise/fall a. drop in employment- o dwa centymetry dłuższy/krótszy two centimetres longer/shorter- o połowę krótszy/tańszy half the length/price- o dziesięć lat starszy/młodszy ten years older/younger- jest ode mnie wyższy o pół głowy he’s half a head taller than me- o wiele lepszy/większy far better/bigger- te buty są o dwa numery za duże these shoes are two sizes too big- mieszkamy o trzy domy dalej we live three houses further on a. down the road- wyprzedzał ich o trzy metry/sekundy he was three metres/seconds ahead of them- spóźniła się o godzinę she was an hour late- spałeś o godzinę dłużej ode mnie you slept an hour longer than me- może się pan pomylić o dziesięć lat your answer must be correct to within ten years7. książk. (określające cechę) with- dziewczyna o niebieskich oczach i jasnych włosach a girl with blue eyes and fair hair- mydło o zapachu cytryny lemon-scented soap- film o żywej akcji a well-paced film- koło o średnicy/promieniu metra a circle one metre in diameter/with a one-metre radius- odcinek drogi o długości ośmiu kilometrów an eight-kilometre stretch of the road8. (posługując się) chodzić o lasce to walk with a stick a. cane- poruszać się o kulach to walk on crutches- wstać o własnych siłach to get up on one’s own a. unaided- żyć o chlebie i wodzie to live on bread and waterThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > o1
-
6 su|chy
Ⅰ adj. grad. 1. (niezawierający wilgoci) [mieszkanie, las, pranie, skóra, włosy] dry 2. (bezdeszczowy) [klimat, pora roku, miesiąc] dry 3. pot. (o człowieku) withered, wizened- suchy jak szkielet a. szczapa (as) thin as a rake4. (bezwładny) [ręka, noga] withered 5. [trawa, roślina, badyle] dry; [kwiaty, bukiet] dry, dried- przycinać suche gałęzie to clip the dead branches6. (wyrażający dystans) [ton, głos] dry, cold 7. [dźwięk] dull- rozległ się suchy strzał there was a hollow a. muffled crack of a gun8. przen. (pozbawiony komentarza) [cyfry, fakty, raport] dry; [wykład, język, styl] dry, dull Ⅱ suche n sgt starali się iść po suchym they were trying to stay in the dry■ żyć o a. na suchym chlebie i wodzie to live on bread and water- przejść coś suchą nogą a. stopą to cross sth dry-shodThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > su|chy
См. также в других словарях:
żyć — 1. Dać komuś żyć «być dla kogoś łagodnym, pobłażliwym, nie ograniczać czyichś możliwości»: Oj, daj żyć, Stasiu, poczekaj. Jak ty się w ogóle zachowujesz? Nie widzisz, że rozmawiam teraz z Krzyśkiem? P. Krawczyk, Plamka. 2. Ktoś ledwie żyje «ktoś… … Słownik frazeologiczny
żyć — ndk Xa, żyję, żyjesz, żyj, żył 1. «istnieć w sposób właściwy organizmom żywym, być żywym, egzystować» Żyć długo, krótko. Żyć wiele lat. Żyć w jakiejś epoce. Hej, użyjmy żywota! Wszak żyjem tylko raz. (Mickiewicz) ∆ Niech żyje (żyją) «okrzyk… … Słownik języka polskiego
o — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. n ndm {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} litera alfabetu polskiego; stanowi odpowiednik samogłoski {{/stl 7}}{{stl 8}}o {{/stl 8}}{{stl 7}} {{/stl 7}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
chleb — 1. Chleb powszedni a) «codzienne jedzenie konieczne, by utrzymać się przy życiu»: (...) nigdy nie musiał pracować ciężko na chleb powszedni. C. Miłosz, Legendy. b) «rzecz codzienna, zwykła, nic nadzwyczajnego»: Teraz wszystko wydawało się… … Słownik frazeologiczny
chleb — m IV, D. a, Ms. chlebbie; lm M. y «pieczywo z mąki i wody na drożdżach lub na zakwasie, wyrobione w bochenki; bochenek takiego pieczywa» Chleb biały, czarny, pszenny, żytni, pytlowy. Chleb świeży, czerstwy, wypieczony. Chleb z marmoladą. Kromka,… … Słownik języka polskiego
woda — 1. Cicha woda «o kimś, kto na pozór jest spokojny, zrównoważony, a potrafi zaskoczyć swoim zachowaniem»: – No, no, nie spodziewałem się – Zdzisio spojrzał na mnie z szacunkiem. – Ale cicha woda ten Jasio... Ja tu się zalewam potem nad lodowatą… … Słownik frazeologiczny